“Of wij werken met freelancers? Nee hoor, want die zijn te duur!” Het is een uitspraak die je vaak hoort als het gaat over freelance verpleegkundigen. En misschien heb je zelf wel al een anekdote gehoord over een freelancer die zich kwam aanbieden met een uurtarief die dubbel zo duur was dan een verpleegkundige in loonverband.
Maar wat is er nu precies van aan? Zijn de uurtarieven van freelancers effectief dubbel zo hoog en dus zoveel duurder voor zorginstellingen? Wij rekenden het uit.
IFIC
De meeste verpleegkundigen zullen ondertussen vertrouwd zijn met de IFIC-barema’s die sinds 2018 gefaseerd ingevoerd worden in de zorgsector. Het merendeel van de zorginstellingen werkt al met deze barema’s, dus laten we deze als praktijkvoorbeeld gebruiken.
Een bachelor verpleegkundige met 10 jaar anciënniteit valt in de IFIC14-barema en verdient sinds 01/12/2022 een bruto maandloon van € 4035,12. Als we dit terugrekenen aan gemiddeld 165,30 gewerkte uren per maand voor een full-time dan komen we op een bruto uurloon van €24,41.
Uurloon vs. uurkost
Maar deze €24,41 is slechts het uurloon. De zorginstelling heeft nog andere kosten die in rekening gebracht moeten worden zoals de eindejaarspremie en het vakantiegeld. Als we dit terugrekenen naar de uurkost, komt er hierdoor nog eens een kleine 20% bovenop die €24,41.
Zorginstellingen moeten ook voor elke werknemer patronale lasten of werkgeversbijdrage betalen, die de uurkost doet stijgen met gemiddeld 25%. Als je deze zaken samentelt dan de stijgt de gemiddelde uurkost op jaarbasis naar €35,39.
Steeds meer zorginstellingen bieden ook extralegale voordelen aan zoals maaltijdcheques of kilometervergoedingen die de werkelijke kost per uur nog verder doet stijgen. Daarnaast brengt het personeelsbeheer ook andere kosten met zich mee: het personeelsdossier, verzekeringen, payrolbeheer,...
Onze bachelor verpleegkundige met 10 jaar anciënniteit mag dan wel een uurloon van €24,41 hebben, de uurkost voor de zorginstelling zal om en bij de €40,00 liggen.
Ziekte
In deze berekening hebben we het nog niet gehad over ziekteverzuim. Bij freelancers, die het statuut van zelfstandige hebben, is het simpel: niet gewerkt is niet betaald. Een freelancer moet zelf instaan voor een gewaarborgd inkomen bij een ongeval of ziekte. Valt een freelancer ziek, stopt de kost dus meteen voor de zorginstelling.
Verpleegkundigen die werken als werknemer hebben een gewaarborgd loon bij ziekte, de eerste maand volledig ten laste van de zorginstelling. Volgens IDEWE stond het ziekteverzuim in de Belgische zorgsector stond net voor de zomer van 2023 op 15,94%. Lees: Op 100 uren die ingepland worden, worden er uiteindelijk slechts 84,06 gewerkt ten gevolge van ziekte.
Het is niet eenvoudig om te berekenen welke directe en indirecte gevolgen en kosten (bv. overuren die collega’s moeten presteren, stijgende werkdruk,...) dit ziekteverzuim met zich meebrengt, maar deze kosten zijn zeker niet te onderschatten.
In 2020 berekende Liantis dat het ziekteverzuim de directe loonkost gemiddeld met 2,6% doet stijgen. Het ziekteverzuim is sinds 2020 blijven stijgen dus het is aannemelijk dat dit percentage ondertussen nog hoger ligt.
Daarnaast rekenden ze uit dat de indirecte kosten door ziekteverzuim 2,5 à 3 keer duurder zijn dan de directe kosten.
De directe kosten doen de € 40 zo ongeveer met € 1,04 (2,6%) stijgen. De indirecte kosten zouden de uurkost met € 2,60 à € 3,12 (2,5 à 3 keer 2,6%) doen stijgen. Hierdoor zal de effectieve uurkost voor onze bachelor verpleegkundige in loonverband met 10 jaar anciënniteit rond de € 43 à € 44 liggen.
Appels met appels
Zo komen we tot een situatie waar we appels met appels kunnen vergelijken. Het klopt dat het uurloon (€ 48,12,) van een bachelor verpleegkundige met 10 jaar anciënniteit (eigen cijfers van afgelopen jaar) inderdaad ongeveer twee keer zo hoog ligt als het uurloon (€ 24,41) van hetzelfde profiel in loonverband.
Bij een freelancer is het uurloon ook meteen de uurkost. Bij werknemers komen er wel nog een verschillende andere kosten bovenop het uurloon, waardoor de effectieve uurkost een stuk hoger ligt.
Een freelancer is over het algemeen dus zo’n 10% duurder dan een werknemer. In ruil voor deze meerkost krijgt de zorginstelling wel verschillende voordelen:
-
Ze kunnen zorgaanbod snel en eenvoudig op- of afbouwen zonder werknemers te moeten ontslaan.
-
Freelancers zijn meer flexibel inzetbaar gezien zaken zoals verplichte rusttijden niet van toepassing zijn door het ontbreken van arbeidsreglementering.
-
Het ziekteverzuim is een heel stuk lager gezien ze niet betaald worden als ze niet werken. Het ziekteverzuim bij freelancers die met CareSquare werken lag in het afgelopen kwartaal op 1,8%.
Conclusie: Freelancers zijn wel degelijk duurder dan hun collega’s die in loonverband werken, maar brengen wel verschillende voordelen zoals flexibiliteit met zich mee. Freelancers zijn dus een goeie, tijdelijke oplossing om periodes van tekorten of ziekte van eigen personeel te overbruggen of om tijdelijk het zorgaanbod te vergroten.
Disclaimer: De berekeningen in dit artikel zijn gebaseerd op openbare en eigen data en zijn bedoeld als algemene illustratie. Ze vormen geen garantie voor de exacte kosten voor individuele samenwerkingen met freelancers. De daadwerkelijke kosten kunnen variëren op basis van verschillende factoren en situaties.
